WAAROM IS 9 JAAR ZO’N MAGISCHE LEEFTIJD?!
Je leest van alles over de fasen als ze klein zijn en er zijn stapels boeken geschreven over adolescenten – maar de overgang van kind naar puber (het kind van negen) zit daar precies tussenin. En dat terwijl deze leeftijd een van de belangrijkste keerpunten in ons leven is.
“Waarom zijn er eigenlijk mensen op aarde?”. Ik verbaas me al niet als ik deze vraag krijg bij het naar bed brengen van mijn zoon. Zo’n vraag is namelijk typerend voor veel 9-jarigen: ze proberen de grote buitenwereld te relateren aan hun eigen leven. Juist bij deze leeftijdsgroep kloppen veel ouders aan bij hulpverleners: hun kind zit niet lekker in zijn/haar vel, of wordt opeens brutaler, is vaker verdrietig, heeft last van sociaal gedoe in de klas, pestgedrag, of praat erg veel over doodgaan….
Ontwikkelingsfases van kinderen
Je kunt de ontwikkeling van kinderen bekijken als fases van 7 jaar. Dat heeft ook te maken met de ontwikkeling van de hersenen.
Globaal kunnen we dan bij een kind 3 fases onderscheiden:
- 0-7 jaar: de fase van het loskomen. De navelstreng is wel doorgeknipt, maar de eerste jaren denkt het kind dat hij en de ander één zijn. De ‘ik-ben-twee-en-ik-zeg-nee’ luidt plots de kentering in: de eigen ik -los van mama- begint zich te ontwikkelen. De frustratie die dit geeft bij kind en bij ouders is ook nodig. Juist met jouw begrenzing help je het kind goed door deze nodige fase van afscheiding heen. Het naar school gaan in deze periode is een natuurlijke stap die hoort bij het loskomen: kinderen krijgen er een nieuwe eigen wereld bij die anders is dan thuis.
- 7-14 jaar: de fase van het voelen. Het kind voelt steeds meer het verschil tussen ik en de anderen, wat is mijn plek tussen de anderen, wat is mijn invloed op anderen en andersom. Wat voor groepen bestaan er allemaal en waar wil ik wel en niet bij horen? Over deze fase lees je hieronder straks meer.
- 14-21 jaar: de fase van het doen, je behoeften vormgeven: wie ga ik zijn in deze wereld? Het thema in deze fase is ‘op weg naar zelfstandigheid’.
Wat gebeurt er bij 9 jaar?
Net als met 2 jaar komt een kind rond 9 jaar weer in zo’n ik-fase. En dit keer is het: ik in afscheiding van de ander, ik die er wel of niet bij hoort. Deze fase kan gepaard gaan met intense gevoelens van eenzaamheid, het kind kan zich opeens enorm alleen voelen en hunkert naar een gevoel van samen zijn. Richting de ouders is het een continu aantrekken en afstoten: het ene moment wil je 9-jarige op schoot zitten, en het andere moment krijg je als ouders de wind van voren. Het kind wiebelt echt tussen twee werelden.
Je kind en de groep
Onder deze eenzaamheid zit een diep verlangen naar verbinding: bij de groep horen. Misschien merk je dit wel bij jouw eigen kind. Dit hele schooljaar in groep 6 draait het alleen maar om wie er met wie speelt, wie er wel bij hoort en wie niet, geheime clubjes etc. Het is continue strijd tussen kinderen onderling. Meidengedoe, maar ook alfa-jongens bovenop hun apenrots. Pestgedrag en buitensluiten komt deze periode éxtra hard binnen, veel meer dan in de kleutertijd, juist omdat het die diepere laag van eenzaamheid raakt.
Leven en dood
Het kind kan zich zorgen maken over levensvragen als: ‘Zijn dit wel mijn vader en moeder?’ of ‘Als papa en mama doodgaan, dan blijf ik alleen achter’. Deze bewustwording hoort echt bij die fase: leven en dood, de eigen sterfelijkheid, angst over de wereldproblematiek. Er zijn ook kinderen bij wie het overlijden van oma, jaren terug, opeens terug naar boven komt.
Hoe kun je hier als ouder mee omgaan?
Deze fase loopt tot een jaar of 11. Dan is opeens de heftigheid eraf. Wat helpt, is als je als ouders beseft dat dit gewoon een fase is die nodig is in de ontwikkeling van je kind: het overkomt héél veel kinderen van 9, en het gaat weer voorbij. Net zoals je je tweejarige grenzen moest geven omdat het die nodig had in de ontwikkeling. Zo moet je kind nu door deze voel-fase heen: het is een leerproces. Als je, je kind vanuit die houding benadert, en je kind deze fase ook gunt, maak je het al een stuk lichter voor jezelf.
En hoe begeleid je, je kind?
Ook aan je kind kun je deze fases uitleggen. Je kind leert dan dat fases opkomen en weer zakken, dat het iets tijdelijks is. En je kunt gewoon meegaan met het verdriet van je kind: toon begrip als het opeens bang is, of zich alleen of verdrietig voelt, geef die extra knuffels als het daarom vraagt. Accepteer gewoon dat het is zoals het is, en laat merken dat je er voor je kind bent. En help je kind bij de praktische kant van dat groepsproces: hoe zou hij een bepaalde situatie kunnen aanpakken? Wat zou hij kunnen zeggen of doen? Oefen gewoon de sociale vaardigheden die je kind in deze fase aan het leren is.
Kinderen met 9 jaar al in de puberteit?
Vaak hoor je ouders over hun 9-jarige al zeggen: ‘Oei, mijn kind is al vroeg in de puberteit geraakt zeg’. Maar dit is géén puberteit, ook al noemen we dat soms zo. Kinderen worden wel mondiger en dwarser, maar dit heeft nog niet te maken met de hormonen die een paar jaar later de boel overhoopgooien. Dat is weer een heel ander verhaal…
Luister naar je gevoel en denk ook nog eens terug aan deze blog hoe het ook alweer zat😉
Mocht je er zelf niet meer uit komen, neem dan gerust contact met mij op door het invullen van het contactformulier op de pagina CONTACT.